Các nguyên nhân tiềm ẩn làm tắc vòi trứng gây vô sinh và cách phòng ngừa hiệu quả
Trong trường hợp ống dẫn trứng bị tắc khiến trứng và t.inh t.rùng không gặp được nhau thì sẽ rất khó thụ thai, thậm chí là vô sinh.
Vòi trứng hay ống dẫn trứng nằm ở 2 bên buồng trứng, có dạng ống rỗng nối buồng trứng với buồng tử cung.
Vòi trứng có nhiệm vụ dẫn trứng trưởng thành từ buồng trứng đến tử cung đồng thời, vận chuyển trứng đã được thụ tinh về buồng tử cung để làm tổ.
Quá trình thụ tinh thường diễn ra khi t.inh t.rùng và trứng di chuyển trong ống dẫn và gặp nhau. Do vậy, nếu vòi trứng bị viêm tắc, t.inh t.rùng không thể gặp trứng, gây cản trở tới việc thụ thai.
1. Nguyên nhân gây viêm tắc vòi trứng
Nguyên nhân phổ biến nhất của tắc ống dẫn trứng là bệnh viêm vùng chậu (PID). Bệnh viêm vùng chậu dẫn đến hình thành sẹo ở vòi trứng hoặc gây ứ dịch buồng trứng, cản trở quá trình vận chuyển trứng.
Theo ThS.BS Lê Quang Dương, có nhiều nguyên nhân gây viêm tắc vòi trứng như quan hệ t.ình d.ục không an toàn, vệ sinh vùng kín kém, nạo phá thai không an toàn… do đó cần được thăm khám và làm các chẩn đoán cụ thể.
Các nguyên nhân tiềm ẩn gây tắc ống dẫn trứng bao gồm:
Nhiễm bệnh lây truyền qua đường t.ình d.ục, đặc biệt là Chlamydia hoặc bệnh lậu. Những bệnh này gây viêm niệu đạo, viêm cổ tử cung nếu không được điều trị dẫn đến tổn thương và hình thành mô sẹo ở vòi trứng.Tiền sử n.hiễm t.rùng tử cung do phá thai hoặc sảy thai;N.hiễm t.rùng lây lan từ â.m đ.ạo: Viêm vòi trứng thường có nguyên nhân do n.hiễm t.rùng từ â.m đ.ạo, tử cung hoặc cổ tử cung lan vào buồng trứng và ống dẫn trứng.Nhiễm trùng lan xuống từ khoang bụng khi viêm phúc mạc (vỡ ruột thừa);Mang thai ngoài tử cung;Phẫu thuật trước đó liên quan đến ống dẫn trứng, bao gồm thắt ống dẫn trứng;Lạc nội mạc tử cung: Các nang lạc nội mạc tử cung trong buồng trứng có thể chui vào vòi trứng gây tắc nghẽn ống dẫn trứng.
Ngoài ra, vệ sinh k.inh n.guyệt không đúng cách dễ dẫn đến hiện tượng n.hiễm t.rùng nội mạc tử cung. Khi m.áu kinh chảy ngược từ buồng tử cung vào trong ống dẫn trứng, có thể mang theo các vi khuẩn gây bệnh. Điều này có thể giải thích tại sao các triệu chứng của viêm ống dẫn trứng bắt đầu ngay sau khi hành kinh thường xuyên hơn tại bất kỳ thời điểm nào.
Tắc ống dẫn trứng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
2. Tắc vòi trứng gây vô sinh
Video đang HOT
Mỗi tháng, khi quá trình rụng trứng xảy ra, một quả trứng sẽ được giải phóng khỏi một trong hai buồng trứng. Trứng di chuyển từ buồng trứng, qua các ống và vào tử cung. T.inh t.rùng cũng cần bơi từ cổ tử cung, qua tử cung và qua ống dẫn trứng để đến gặp trứng. Quá trình thụ tinh thường diễn ra khi trứng di chuyển qua ống.
Nếu một hoặc cả hai ống dẫn trứng bị tắc, trứng không thể đến tử cung và t.inh t.rùng không thể gặp trứng, cản trở quá trình thụ tinh và mang thai.
Cũng có thể ống không bị tắc hoàn toàn mà chỉ bị tắc một phần. Điều này có thể làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung.
Hậu quả thường gặp nhất của viêm vòi trứng là dẫn đến tắc nghẽn ống dẫn trứng hoặc ứ dịch làm mất chức năng của vòi trứng dẫn đến vô sinh. Tắc vòi trứng chiếm từ 25-30% các trường hợp gây hiếm muộn vô sinh ở phụ nữ.
Tắc vòi trứng hiếm khi gây ra triệu chứng cụ thể. Dấu hiệu đầu tiên của tắc ống dẫn trứng thường là vô sinh. Nếu bạn không có thai sau 1 năm cố gắng (hoặc sau 6 tháng, nếu bạn từ 35 t.uổi trở lên), bác sĩ sẽ yêu cầu chụp X-quang chuyên biệt để kiểm tra ống dẫn trứng của bạn, cùng với các xét nghiệm sinh sản cơ bản khác.
Tuy nhiên, một số nguyên nhân gây tắc ống dẫn trứng có thể có các triệu chứng riêng. Ví dụ, lạc nội mạc tử cung và bệnh viêm vùng chậu (PID) có thể gây đau bụng kinh và đau khi quan hệ t.ình d.ục.
3. Điều trị tắc ống dẫn trứng
Nếu bạn chỉ bị tắc 1 bên vòi trứng và có một ống bình thường, bạn có thể mang thai mà không cần quá nhiều sự trợ giúp. Bác sĩ có thể cung cấp cho bạn một số loại thuốc hỗ trợ để tăng cơ hội rụng trứng ở bên vòi trứng lành.
Tuy nhiên, đây không phải là một lựa chọn nếu cả hai ống đều bị tắc. Điều duy nhất có thể giúp thông ống bị tắc là phẫu thuật, nhưng không phải lúc nào cũng thành công. Cơ hội thành công phụ thuộc vào độ t.uổi của bạn (càng trẻ càng tốt), mức độ tắc nghẽn và vị trí cũng như nguyên nhân gây tắc nghẽn. Bạn có 20-40% cơ hội mang thai sau khi phẫu thuật.
Nếu bạn bị tắc cả 2 bên vòi trứng, bác sĩ sẽ cân nhắc sử dụng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Đây là phương pháp hiệu quả giúp việc thụ thai trở nên khả thi mà không liên quan đến các ống dẫn trứng.
Thụ tinh trong ống nghiệm là phương pháp hiệu quả trong trường hợp người phụ nữ bị tắc cả 2 bên vòi trứng.
4. Phòng ngừa như thế nào?
Phần lớn các ống dẫn trứng bị tắc là do n.hiễm t.rùng vùng chậu vì vậy bạn nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe sinh sản bằng cách kiểm soát tốt các nguy cơ bệnh lây truyền qua đường t.ình d.ục (STI), cũng như kiểm tra các triệu chứng đáng lo ngại ngay lập tức. Đây là một bước quan trọng trong việc ngăn ngừa vô sinh do viêm tắc ống dẫn trứng. Nếu các bệnh lây truyền qua đường t.ình d.ục hoặc n.hiễm t.rùng vùng chậu được phát hiện sớm, việc điều trị có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của mô sẹo.
Nên sử dụng b.ao c.ao s.u và xét nghiệm STI thường xuyên (đặc biệt nếu bạn có hành vi t.ình d.ục có nguy cơ cao) để ngăn ngừa tổn thương ống dẫn trứng do STI.
Bạn gái nên chú ý vệ sinh vùng kín sạch sẽ và đúng cách, nhất là khi có k.inh n.guyệt. Lưu ý sử dụng b.ao c.ao s.u khi quan hệ t.ình d.ục để tránh mang thai ngoài ý muốn. Thực hành quan hệ t.ình d.ục an toàn để phòng tránh viêm nhiễm và các bệnh lây truyền qua đường t.ình d.ục.
Làm "chuyện ấy" lần đầu ở độ t.uổi nào phù hợp nhất?
Thật khó để tìm ra độ t.uổi chính xác nhất nên làm "chuyện ấy" lần đầu nhưng theo chuyên gia nên "hoãn cái sự sung sướng ấy lại" cho đến khi trưởng thành.
Chị Phùng Thị Hương (Hà Nội) chia sẻ, chị đọc trên các trang mạng, báo đài đưa tin về trẻ quan hệ t.ình d.ục ngày càng sớm, thậm chí có bé mới chỉ 12, 13 t.uổi đã l.àm c.huyện ấ.y. Điều này khiến chị khá lo lắng về mức độ dậy thì của con trẻ, nhất là con gái chị cũng trong độ t.uổi đó.
"Con gái tôi năm nay 15 t.uổi, ngoại hình cao ráo, xinh xắn và khá nhanh nhảu nên cũng được một số anh chàng tán tỉnh, yêu thích. Tuy nhiên, tôi không dám cho cháu yêu đương sớm vì sợ ảnh hưởng đến học tập và e ngại nhất là việc các cháu còn nhỏ nỡ bồng bột, nhất thời làm "chuyện ấy" rồi để lại những hậu quả đáng tiếc", chị Hương nói.
Bác sĩ Phan Chí Thành - Chánh văn phòng Trung tâm Đào tạo, BV Phụ sản Trung ương cho biết, lo lắng của chị Hương cũng là tình trạng chung của không ít cha mẹ hiện nay. Bởi trong nhiều năm làm nghề, bác sĩ gặp rất nhiều các bậc phụ huynh có chung một câu hỏi là bao nhiêu t.uổi thì đồng ý cho các con làm "chuyện ấy".
Trẻ dậy thì ngày càng sớm (Ảnh minh họa)
Thực tế, quan hệ t.ình d.ục là nhu cầu tự nhiên của con người, tuy nhiên nhiều bạn trẻ ngày nay đã "ăn trái cấm" ở độ t.uổi khá sớm.
Theo khảo sát của Chương trình sức khỏe v.ị t.hành n.iên tại Việt Nam do Bộ Y tế, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Bộ Giáo dục và đào tạo thực hiện và công bố vào tháng 4/2022, chỉ trong 6 năm, tỉ lệ quan hệ t.ình d.ục của trẻ v.ị t.hành n.iên trước 14 t.uổi tăng gấp 2 lần, từ 1,45% (năm 2013) lên mức 3,51% (năm 2019). Đây được xem là con số đáng báo động.
Trong số học sinh đã từng quan hệ t.ình d.ục vào năm 2013, 52,6% có sử dụng b.ao c.ao s.u và 64,2% sử dụng các phương pháp tránh thai khác. Số liệu này ở năm 2019 lần lượt là 42,4% và 44,0%.
Tuy nhiên, xét theo khung pháp luật, bác sĩ Thành cho biết:
- Dưới 14 t.uổi: Tuyệt đối cấm quan hệ t.ình d.ục.
- Từ 14-16 t.uổi: Quan hệ t.ình d.ục với trẻ v.ị t.hành n.iên.
- Từ 16-18 t.uổi: Có thể đồng thuận khi quan hệ t.ình d.ục.
- Trên 18 t.uổi: Mới được phép quan hệ t.ình d.ục.
Mặc dù vậy, theo vị bác sĩ đó chỉ là khung về mặt pháp luật còn về sự trưởng thành và phát triển thì không có mốc trưởng thành cụ thể nào đối với mỗi người.
"Có những người trưởng thành rất sớm khi mới chỉ 15, 16 t.uổi nhưng cũng có những người 30-35 t.uổi bộ não vẫn là trẻ thơ. Do đó, hành trình trưởng thành t.ình d.ục cần các bạn tập luyện, rèn luyện nhiều.
Lần đầu cầm tay, lần đầu ôm, hôn là những bước quan trọng, hành trang quan trọng để mọi người bước vào hành trình sinh hoạt t.ình d.ục thoải mái và an toàn", bác sĩ chia sẻ.
Chỉ nên "làm chuyện ấy" lần đầu khi đủ t.uổi và trưởng thành (Ảnh minh họa)
Ở góc độ sức khỏe sinh sản, bác sĩ Thành cảnh báo nếu quan hệ t.ình d.ục khi quá sớm và chưa trưởng thành sẽ khá nguy hiểm. Bởi ở độ t.uổi đang kỳ dậy thì, cơ thể chưa phát triển toàn diện. Việc làm "chuyện ấy" ở độ t.uổi này có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh sản và tinh thần suốt cả cuộc đời.
Trong đó có thể kể đến những hậu quả thường gặp của việc "yêu" khi chưa sẵn sàng là dễ mắc các bệnh lây nhiễm qua đường quan hệ hay có thai ngoài ý muốn và ung thư cổ tử cung sẽ cao hơn ở những người làm "chuyện ấy" khi đã thật sự trưởng thành.
Do đó, bác sĩ Thành khuyến cáo, bằng mọi cách, hãy chờ đợi đến khi bạn thực sự thấy mình đã trưởng thành, lúc đó tư duy và thái độ của bạn đối với cuộc sống đã đúng đắn, bạn sẽ có một "lần đầu tiên" thật ý nghĩa và an toàn.
Lạc nội mạc tử cung có thể gây vô sinh và dấu hiệu cần đi khám Lạc nội mạc tử cung là một bệnh lý rất phổ biến ở phụ nữ trong độ t.uổi sinh sản. Căn bệnh này gây những cơn đau khó chịu và ảnh hưởng đến khả năng thụ thai ở người phụ nữ. Tuy nhiên, nhiều chị em vẫn rất chủ quan. Vậy lạc nội mạc tử cung có những ảnh hưởng gì đến cuộc...